Zaćma wikłająca jest rodzajem katarakty nabytej, która może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów. Pojawia się jako powikłanie innych chorób oczu lub schorzeń ogólnoustrojowych, a także w wyniku działania czynników zewnętrznych. Zrozumienie przyczyn i rozpoznanie objawów tej choroby jest istotne, aby przejść skuteczną terapię. Zapraszamy do lektury, żeby dowiedzieć się więcej na temat zaćmy wikłającej, jej diagnostyki oraz metod leczenia.

Czym jest zaćma wikłająca i jakie są przyczyny jej powstawania?

Zaćma wikłająca powstaje w wyniku innych chorób oczu lub urazów. Schorzenie to rozwija się na skutek zmian w przemianie materii soczewki oka oraz utraty jej przejrzystości. Często przyjmuje postać katarakty podtorebkowej tylnej. Choć najczęściej rozpoznawana jest u seniorów, może wystąpić u pacjentów w każdym wieku.

Do najczęstszych przyczyn rozwoju tego rodzaju zaćmy należą stany zapalne, takie jak zapalenie błony naczyniowej, czy retinopatia cukrzycowa. Inne choroby oczu, które mogą prowadzić do tego schorzenia, to jaskra (zarówno pierwotna, jak i wtórna), barwnikowe zwyrodnienie siatkówki, krótkowzroczne zwyrodnienie naczyniówki oraz odwarstwienie siatkówki. 

Kolejnym czynnikiem ryzyka powstania tej odmiany katarakty są urazy mechaniczne oka. Zwichnięcie soczewki może prowadzić do tzw. zaćmy wikłającej podwichniętej. Inne urazy gałki ocznej, takie jak wrzód rogówki czy uszkodzenia spowodowane wypadkami, również mogą przyczyniać się do rozwoju tego schorzenia.

Stosowanie niektórych leków oraz operacje oka także zwiększają możliwość wystąpienia zaćmy wikłającej. Pacjenci, którzy przeszli różne zabiegi okulistyczne, mogą być bardziej narażeni na rozwój tego typu choroby.

Objawy zaćmy wikłającej

Pacjenci często doświadczają zamglonego widzenia, które nasila się szczególnie w warunkach słabego oświetlenia, co znacząco utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Mogą pojawić się także problemy z dostrzeganiem wyrazistości kolorów, które stają się wyblakłe, a także trudności z oceną odległości, co wpływa na poruszanie się. Wraz z postępem zaćmy wikłającej chorzy stopniowo tracą poczucie odbioru światła, a źrenica oka może zmienić kolor na szarobiały.

Proces diagnostyczny zaćmy wikłającej przy użyciu biomikroskopu

Podczas wizyty okulistycznej lekarz przeprowadza szczegółową diagnostykę, która ma na celu ocenę stanu soczewki i innych struktur oka. Ważnym jej elementem jest badanie przy użyciu biomikroskopu po rozszerzeniu źrenicy, które pozwala na dokładne obejrzenie zmętnienia soczewki. Dodatkowo specjalista ocenia subiektywne odczucia pacjenta dotyczące jakości widzenia i wpływu schorzenia na codzienne życie. Lekarz może zlecić wykonanie tomografii dna oka (OCT).

Jak wygląda leczenie zaćmy wikłającej? Czy operacja jest konieczna?

Leczenie zaćmy wikłającej opiera się głównie na operacji, ponieważ farmakoterapia w tym przypadku nie jest skuteczna. Procedura ta obejmuje chirurgiczne usunięcie zmętniałej soczewki i wszczepienie implantu. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym, co pozwala pacjentowi uniknąć dyskomfortu.

Jak wygląda sama operacja zaćmy? Podczas zabiegu chirurg wykonuje precyzyjne nacięcie o wielkości około 3 mm. Przez to nacięcie wprowadzane są narzędzia niezbędne do fakoemulsyfikacji, czyli rozbicia zmętniałej soczewki przy użyciu fal ultradźwiękowych. Jej fragmenty są następnie usuwane, a do wnętrza oka wprowadzana jest zwinięta w rulon sztuczna soczewka, która rozwija się w danym miejscu. Usunięcie zaćmy ułatwia diagnostykę innych struktur oka, które wcześniej były trudne lub niemożliwe do oceny.

Co warto wiedzieć o pobycie w szpitalu po zabiegu usunięcia katarakty wikłającej? 

Pobyt w szpitalu po operacji zaćmy wikłającej nie trwa długo, jednak pacjenci powinni być przygotowani na kilkugodzinną wizytę w klinice - zazwyczaj jest to od 3 do 5 godzin. Ten czas jest niezbędny, aby odpowiednio przygotować pacjenta do zabiegu. Obejmuje on głównie procedury rejestracyjne, konsultacje z lekarzami, przeprowadzenie wywiadu oraz obserwację po operacji.

Po zakończeniu zabiegu na oko nie są zakładane szwy (wystarczy nałożenie specjalnego opatrunku). 

Przed wypisem lekarz lub pielęgniarka przekazuje zalecenia dotyczące dalszego postępowania po operacji, które pozwalają zachować odpowiednią higienę narządu wzroku. Przestrzeganie ich jest bardzo istotne, ponieważ minimalizują one ryzyko infekcji i przyspieszają proces gojenia.

Znaczenie profilaktyki w zapobieganiu zaćmie wikłającej

Aby zapobiegać powikłaniom związanym z kataraktą wikłającą, warto systematycznie przychodzić na wizyty do okulisty, aby jak najwcześniej wykryć nieprawidłowości. Dbanie o zdrowie oczu powinno być priorytetem dla każdego. Zachęcamy do profilaktyki i świadomego podejścia, co może znacząco zmniejszyć ryzyko rozwoju tego schorzenia i przyczynić się do poprawy ogólnego samopoczucia