Zaćma jądrowa to stan, który przeważnie dotyka osoby w starszym wieku i stanowi jedną z głównych przyczyn pogorszenia wzroku. Choroba ta rozwija się, gdy soczewka oka, która zwykle jest przejrzysta, stopniowo staje się mętna, co prowadzi do zaburzenia zdolności widzenia. W artykule znajdziesz szczegółowe informacje na temat przyczyn zaćmy jądrowej, jej objawów, metod diagnozy oraz dostępnych opcji leczenia.

Zaćma jądrowa – co to jest?

Zaćma jądrowa to specyficzny rodzaj katarakty, która wpływa na zamglenie centralnej części soczewki oka. Zmętnienie to powoduje, że światło przechodzące przez nią nie może być skutecznie skupione na siatkówce, co skutkuje pogorszeniem jakości widzenia. W miarę rozwoju zaćmy jądrowej ta mętność może zmieniać kolor soczewki z początkowo żółtego na coraz ciemniejsze odcienie brązu.

Przyczyny zaćmy jądrowej

Chociaż zaćma jądrowa zazwyczaj pojawia się w związku z naturalnym procesem starzenia się organizmu, występują również inne czynniki, które mogą przyspieszyć lub zwiększyć ryzyko jej rozwoju. Wśród nich szczególną rolę odgrywają genetyczne predyspozycje, które mogą sprawić, że niektóre osoby są bardziej podatne na wystąpienie zaćmy już w młodszym wieku. Szereg zewnętrznych czynników środowiskowych również wpływa na rozwój katarakty. Długotrwała ekspozycja na promienie UV, palenie tytoniu czy przewlekłe choroby takie jak cukrzyca mogą przyczynić się do szybszego zmętnienia soczewki. Również długotrwałe stosowanie steroidów negatywnie wpływa na zdrowie oczu.

Objawy zaćmy jądrowej oka

Zaćma jądrowa może na początku nie dawać wyraźnych objawów, ale z czasem, gdy choroba postępuje, symptomy stają się bardziej zauważalne i mogą znacząco wpływać na jakość życia. Jednym z pierwszych i najbardziej charakterystycznych symptomów jest stopniowe zamglenie wzroku, które najczęściej dotyczy centralnej części pola widzenia. W miarę pogłębiania się zmętnienia osoby dotknięte kataraktą jądrową mogą doświadczać trudności z widzeniem w nocy, a światła uliczne lub reflektory samochodowe mogą wydawać się otoczone efektem „halo”.

Innym znaczącym objawem jest zmiana sposobu postrzegania kolorów. Barwy mogą wydawać się mniej intensywne i bardziej stłumione, co wynika z faktu, że zmętniała soczewka przepuszcza mniej światła i zniekształca jego spektrum. Pacjenci często zauważają, że kolory stają się bardziej żółtawe lub brązowawe, co wpływa na codzienne czynności takie jak czytanie, prowadzenie pojazdów czy oglądanie telewizji.

Jak wygląda diagnoza zaćmy jądrowej?

Pierwszym krokiem w diagnozowaniu zaćmy jądrowej jest zwykle badanie ostrości wzroku, które pozwala określić, jak dobrze pacjent widzi na różnych odległościach. Następnie przeprowadza się testy refrakcji, aby sprawdzić, czy istnieje potrzeba stosowania okularów lub soczewek kontaktowych.

Ważnym etapem diagnostyki jest badanie lampą szczelinową, które umożliwia szczegółową ocenę struktur przedniego segmentu oka. Podczas niego lekarz stosuje mikroskop połączony z intensywnym źródłem światła, aby dokładnie przyjrzeć się soczewce, ciału szklistemu oraz dnu oka. Pozwala ono na zidentyfikowanie wszelkich nieprawidłowości, w tym zmętnień charakterystycznych dla katarakty.

Regularne badania okulistyczne są niezwykle ważne, szczególnie dla osób starszych, ponieważ zaćma jądrowa często rozwija się wraz z wiekiem. Systematyczne kontrole pozwalają na wczesne wykrycie zmian w soczewce, co wpływa na wczesną reakcję na zmiany chorobowe. Tym samym osoby starsze powinny poddawać się regularnym badaniom okulistycznym, aby monitorować stan zdrowia swoich oczu i szybko reagować na wszelkie symptomy pogorszenia wzroku.

Leczenie zaćmy jądrowej – wybór między różnymi typami soczewek implantacyjnych

Leczenie zaćmy jądrowej polega przede wszystkim na chirurgicznym usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztucznym implantem. Jest to obecnie najskuteczniejsza metoda, która pozwala pacjentom na odzyskanie dobrej jakości wzroku. Fakoemulsyfikacja jest stosunkowo mało inwazyjna i pozwala na szybki powrót do codziennych aktywności. Podczas tego zabiegu za pomocą ultradźwięków rozbija się zmętniałą soczewkę, a następnie usuwa jej resztki, co umożliwia wprowadzenie nowego implantu przez niewielkie, zwykle dwumilimetrowe nacięcie.

Wybór odpowiedniego typu soczewki wewnątrzgałkowej zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta oraz od dodatkowych problemów ze wzrokiem. Dostępne są różne modele, takie jak jednoogniskowe, które korygują wzrok na jedną odległość, wieloogniskowe umożliwiające widzenie na różnych odległościach, EDoF oraz toryczne (dodatkowo korygują astygmatyzm). Wybór odpowiedniej soczewki powinien być dokładnie omówiony z lekarzem okulistą, który na podstawie badania wzroku i potrzeb pacjenta pomoże wybrać najlepszą opcję, umożliwiającą osiągnięcie optymalnych efektów widzenia po operacji.

Jak dbać o zdrowie po operacji zaćmy jądrowej? Kluczowe wskazówki

Bezpośrednio po zabiegu usuwania zaćmy starczej jądrowej zaleca się ograniczenie aktywności fizycznej, zwłaszcza unikania intensywnych ćwiczeń, podnoszenia ciężkich przedmiotów i schylania się, co może prowadzić do zwiększenia ciśnienia wewnątrzgałkowego i negatywnie wpłynąć na wszczepiony implant. Ważne jest również, aby nie brać gorących kąpieli i nie korzystać z sauny.

W pierwszych dniach po zabiegu pacjenci powinni także unikać mycia głowy. Konieczne jest również noszenie okularów przeciwsłonecznych dla ochrony przed silnym światłem i pyłem, który może podrażniać oko. Niezwykle istotne jest przestrzeganie zaleceń higienicznych, takich jak unikanie dotykania czy pocierania oka, a wszelkie przepisane krople lub leki należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza po dokładnym umyciu rąk.

Pierwsza kontrola zazwyczaj odbywa się około 2 tygodnie po operacji. To czas, aby specjalista mógł zdecydować o ewentualnych zmianach w leczeniu lub dalszym postępowaniu. Pełne zagojenie może trwać od 4 do 6 tygodni, w zależności od indywidualnych czynników, takich jak wiek pacjenta i ogólny stan zdrowia.

Regularne wizyty u okulisty chronią Twój wzrok

Ważne jest, aby każda osoba, zwłaszcza po 40. roku życia, regularnie poddawała się badaniom wzroku. Wczesne wykrywanie problemów z oczami może znacząco ułatwić ich leczenie i zapobiegać poważniejszym komplikacjom w przyszłości. Dlatego ważne jest, aby nie ignorować pierwszych objawów problemów wzrokowych, takich jak pogorszenie ostrości widzenia czy trudności w odczytywaniu drobnego druku. Konsultacja z okulistą pozwala na szybką diagnozę i wprowadzenie odpowiedniego leczenia, co jest szczególnie istotne w przypadku chorób takich jak zaćma.